Komendant CSP oddał hołd pomordowanym w Forcie III
30 lipca 78 lat temu zlikwidowano więzienie śledcze w Forcie III Pomiechówek. Gestapo zamordowało wówczas blisko 300 więźniów, a ich nieodnalezione do dzisiaj ciała zakopano na terenie Fortu. Przez cztery lata istnienia więzienia życie w nim straciło nawet kilkanaście tysięcy mieszkańców głównie Północnego Mazowsza. W minioną sobotę uczczono ich pamięć oraz odsłonięto mural, który powstał na ścianie budynku administracyjnego Fortu. W uroczystości uczestniczyła insp. Anna Jędrzejewska-Szpak, Komendant Centrum Szkolenia Policji w Legionowie.
Niemiecki obóz karno-śledczy w Forcie III w Pomiechówku pod Nowym Dworem Mazowieckim, istniejący w latach 1941-1945, jest nazywany największą katownią północnego Mazowsza. Ginęli tam Polacy i Żydzi.
Do tego fortu Niemcy zwozili chłopów z okolicznych wsi, nauczycieli, duchownych, lekarzy, żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Batalionów Chłopskich oraz Gwardii Ludowej. W obozie zostali zamordowani m. in. wiceprezydent Gdyni Aleksander Jezierski i poseł Julian Łabęda. W końcowym okresie przetrzymywano tam również niemieckich dezerterów i jeńców sowieckich. Groby ofiar Fortu III można znaleźć na wielu cmentarzach mazowieckich: w Czernicach Borowych, Ciechanowie, Krzynowłodze Małej, Mławie, Płońsku, Pomiechowie i Przasnyszu.
W jednej celi przetrzymywano od sześćdziesięciu do osiemdziesięciu osób, które spały na betonowej posadzce. Więźniowie polityczni przebywali w osobnej celi, nie mieli możliwości kontaktowania się z innymi skazanymi.
W czasie okupacji niemieckiej Pomiechówek (nazwany przez Niemców Pomiechowek) podlegał pod rejencję ciechanowską (Regierungsbezirk Zichenau), utworzoną z ziem północnych Mazowsza i włączoną do istniejącej wcześniej prowincji Rzeszy Prusy Wschodnie (Ostpreußen). W rejencji utworzono ok. 50 obozów różnego rodzaju: pracy, karnych, przejściowych, jenieckich i wychowawczych.
Obóz w Pomiechówku, podlegający Policji Bezpieczeństwa (Sicherheitspolizei) w Nowym Dworze Mazowieckim3, w dokumentach niemieckich jest określany jako Polizei-Gefängnis (więzienie policyjne). W literaturze nazywa się go także więzieniem karno-śledczym lub obozem koncentracyjnym. Można również spotkać sformułowanie „obóz śmierci w fortach Pomiechówka k. Nowego Dworu Mazowieckiego”. Gdy więziona była w nim ludność żydowska, określano go jako getto żydowskie albo getto-obóz. Utworzono go najprawdopodobniej w marcu 1941 r. z powodu przeludnienia w gettach w rejencji ciechanowskiej, zlikwidowano zaś w styczniu 1945 r.
żródło: www.przystanekhistoria.pl
fot.: Łukasz Wielechowski
